Yedek subaylık mı yoksa kısa dönem er mi? Bu sorunun cevabı kişiden kişiye, gittiğiniz birliğe ve komutana göre değişebilir fakat aşağıda yazılanları okuduktan sonra, kararsız kalan üniversite mezunlarının yedek subaylığa yöneleceğini düşünüyorum. Süre karşılaştırması şu şekildedir. Kısa dönem er olarak yaparsanız 6 ay askerlik süresi ve 12 gün yıllık izin süresi vardır (her ay 2 gün). Her ayın 30 gün olduğu varsayıldığında yaklaşık olarak 168 gün (2-3 gün de yol izninden düşüldüğünde 165 gün) fiilen askerlik yapacaksınız. 165 gün * 24 saat = 3960 saat.
Acemilikte 1 ay boyunca çarşı izni yoktur. Usta birliğinde ise 5 ay boyıunca hafta sonu sadece 1 gün ve sabah saat 08.00 ile 17.00 arası 9 saat çarşı izni vardır. 5 ay * 4 hafta * 9 saat = 180 saat. 3960 saat askerlik süresi - 180 saat çarşı izinleri = 3780 saat. Toplam 3780 saat boyunca yemekhanesinden koğuşuna, eğitim alanından nöbet yerine kadar askerlik süreniz boyunca kışlada zaman geçireceksiniz. Yedek subay (asteğmen) olarak yaparsanız 12 ay askerlik süresi, 15 gün mehil izni, 15 gün mazeret izni, 10 gün nikâh/düğün izni ve 26 gün yıllık izin süresi vardır. Mazeret izninizi kullanmaya her komutan/amir izin vermeyebilir. Kötü ihtimale göre hesap yapıldığında, mazeret izni alamadığınız varsayıldığında, 365 gün - 41 gün (mehil izni + yıllık izin) - 2 gün (yol izni) = 322 gün. Acemilikte meslekçi yedek subay iseniz 1 ay çarşı izni veya hafta sonu izni yoktur. 11 ay boyunca hafta sonları, resmi tatil ve bayramlarda nöbetiniz yoksa izinli olursunuz ve garnizon terk belgesi aldığınız sürece yurtiçinde her yere gönül rahatlığıyla gidebilirsiniz. 11 ay * 4 hafta * 2 gün hafta sonu = 88 gün + bayramlar, yılbaşı vs. (tahmini 7 gün) = 95 gün daha tatiliniz olur. 322 gün - 95 gün = 227 gün fiili askerlik sürenizdir. Her gün sadece mesai saatleri arasında, sabah 08.00 ile akşam 17.00 çalışırsınız. Mesai saati günde toplam 9 saattir fakat 1-1,5 saat öğle aranız olacağından günde yaklaşık olarak 8 saat çalışırsınız. 227 gün * 8 saat = 1816 saat. 10 ay boyunca nöbet tutacaksınız, ayda ortalama 3 gün 24 saatlik nöbet tuttuğunuz düşünüldüğünde, 10 ay * 3 gün * 24 saat = 720 saat (1yıl boyunca nöbetten dolayı kışlada geçireceğiniz toplam süre). Toplam 2536 saat boyunca kışlada zaman geçireceksiniz. Sonuç olarak, kısa dönem er 6 aylık askerlik süresi boyunca toplamda 3780 saatini askeriyede geçirirken, yedek subay 12 aylık askerlik süresi boyunca toplamda 2536 saatini askeriyede geçirecektir.
Acemilikte 1 ay boyunca çarşı izni yoktur. Usta birliğinde ise 5 ay boyıunca hafta sonu sadece 1 gün ve sabah saat 08.00 ile 17.00 arası 9 saat çarşı izni vardır. 5 ay * 4 hafta * 9 saat = 180 saat. 3960 saat askerlik süresi - 180 saat çarşı izinleri = 3780 saat. Toplam 3780 saat boyunca yemekhanesinden koğuşuna, eğitim alanından nöbet yerine kadar askerlik süreniz boyunca kışlada zaman geçireceksiniz. Yedek subay (asteğmen) olarak yaparsanız 12 ay askerlik süresi, 15 gün mehil izni, 15 gün mazeret izni, 10 gün nikâh/düğün izni ve 26 gün yıllık izin süresi vardır. Mazeret izninizi kullanmaya her komutan/amir izin vermeyebilir. Kötü ihtimale göre hesap yapıldığında, mazeret izni alamadığınız varsayıldığında, 365 gün - 41 gün (mehil izni + yıllık izin) - 2 gün (yol izni) = 322 gün. Acemilikte meslekçi yedek subay iseniz 1 ay çarşı izni veya hafta sonu izni yoktur. 11 ay boyunca hafta sonları, resmi tatil ve bayramlarda nöbetiniz yoksa izinli olursunuz ve garnizon terk belgesi aldığınız sürece yurtiçinde her yere gönül rahatlığıyla gidebilirsiniz. 11 ay * 4 hafta * 2 gün hafta sonu = 88 gün + bayramlar, yılbaşı vs. (tahmini 7 gün) = 95 gün daha tatiliniz olur. 322 gün - 95 gün = 227 gün fiili askerlik sürenizdir. Her gün sadece mesai saatleri arasında, sabah 08.00 ile akşam 17.00 çalışırsınız. Mesai saati günde toplam 9 saattir fakat 1-1,5 saat öğle aranız olacağından günde yaklaşık olarak 8 saat çalışırsınız. 227 gün * 8 saat = 1816 saat. 10 ay boyunca nöbet tutacaksınız, ayda ortalama 3 gün 24 saatlik nöbet tuttuğunuz düşünüldüğünde, 10 ay * 3 gün * 24 saat = 720 saat (1yıl boyunca nöbetten dolayı kışlada geçireceğiniz toplam süre). Toplam 2536 saat boyunca kışlada zaman geçireceksiniz. Sonuç olarak, kısa dönem er 6 aylık askerlik süresi boyunca toplamda 3780 saatini askeriyede geçirirken, yedek subay 12 aylık askerlik süresi boyunca toplamda 2536 saatini askeriyede geçirecektir.
Maddi olarak karşılaştırma şu şekildedir (iç güvenlik bölgesi olmayan illerde). Kısa dönem er olarak 6 ay askerlik süresince asker harçlığı adı altında aylık 35-40 TL maaş alırsınız. Sigara içmiyorsanız yeme içme konaklamaya para vermeyeceksiniz. Aldığınız parayı da telefon kartı, kontör parası, ufak tefek ihtiyaçlarınız için harcayacağınız düşünüldüğünde 6 ay boyunca elinize hiç para geçmeyecek ama yedek subaylık 12 ay olduğu için size kalan 6 ay boyunca sivilde çalışarak para kazanabilirsiniz. Yedek subay olarak askerlik yaparsanız 2 seçenek mevcut. Meslekçi yedek subay iseniz 11 ay maaş alırsınız. 9 ay * 4.000 TL (yaklaşık meslekçi asteğmen maaşı) = 36.000 TL + 2 ay * 4.500 TL (yaklaşık teğmen maaşı) = 9.000 TL. Atama yol ve harcırah bedeli olarak atandığınız yere bağlı olarak 1.000-3.000 TL civarı para alırsınız. Ortalama olarak 1.200 TL kabul edelim. En son terhis olurken de yine yol ve iaşe bedeli gibi yıpranma payı olarak 1.000 TL alacaksınız. Yedek subayın yıllık toplam geliri 36.000 + 9.000 + 1.200 + 1.000 = 47.200 TL. Aylık orduevi/misafirhane/kira giderleri de 250-500 TL (aylık) * 10 ay = 2.500-5.000 TL. Ortalama olarak 3.500 TL kabul edelim. Aylık yemek giderleri ise 15 TL (günlük ortalama) * 30 gün = 450 TL (aylık) * 10ay = 4.500 TL. 1 yıl boyunca 10 defa ailenizin yanına gidip gelirseniz ortalama 100 TL yol masrafınız olursa, toplamda 1.000 TL yola verirsiniz. Net geliriniz, ortalama olarak 47.200 – 3.500 – 4.500 - 1.000 = 38.200 TL. Eğer lüks yaşamıyorsa, meslekçi yedek subayın 1 yıl sonunda elinde kalacak para yaklaşık 38.200 TL'dir. Takım komutanı yedek subay iseniz 9,5 ay maaş alırsınız. 9 ay * 4.000 TL (yaklaşık takım komutanı asteğmen maaşı) = 36.000 TL + 0,5 ay * 4.500 TL (yaklaşık teğmen maaşı) = 2.250 TL. Atama yol ve harcırah bedeli olarak atandığınız yere bağlı olarak 1.000-3000 TL civarı para alırsınız. Ortalama olarak 1.200 TL kabul edelim. En son terhis olurken de yine yol ve iaşe bedeli gibi yıpranma payı olarak 1.000 TL alacaksınız. Yedek subayın yıllık toplam geliri 36.000 + 2.250 + 1.200 + 1.000 = 40.450 TL. Aylık orduevi/misafirhane/kira giderleri = 250-500 TL (aylık) * 10 ay = 2.500-5.000 TL. Ortalama olarak 3.500 TL kabul edelim. Aylık yemek giderleri = 15 TL (günlük ortalama) * 30 gün = 450 TL (aylık) * 10 ay = 4.500 TL. 1 yıl boyunca 10 defa ailenizin yanına gidip gelirseniz ortalama 100 TL yol masrafınız olursa, toplam 1.000 TL yola verirsiniz. Net geliriniz, ortalama olarak 40.450 - 3.500 - 4.500 - 1.000 = 31.450 TL. Eğer lüks yaşamıyorsa, takım komutanı yedek subayın 1 yılın sonunda elinde kalacak para yaklaşık 31.450 TL'dir. Sonuç olarak, kısa dönem erin eline askerde para geçmiyor fakat 6 ay boyunca sivilde fazladan çalışma şansı var. Meslekçi yedek subayın 1 yılın sonunda elinde kalacak para yaklaşık 38.200 TL'dir. Takım komutanı yedek subayın 1 yılın sonunda elinde kalacak para yaklaşık 31.450 TL'dir. Eğer sivilde çalışırken aylık net 4.000 TL üzeri geliriniz varsa ve terhis olur olmaz net 4.000 TL ve daha üzeri kazanabileceğiniz bir işe gireceğinizin garantisi varsa kısa dönem er sizin için mantıklı olabilir. Aylık geliriniz 3.000 TL’den düşükse yedek subaylık maddi açıdan oldukça kârlı olabilir. Eğer kura sonucu esas birliğiniz sınır illeri (aylık +1.500 TL civarı), jandarma (aylık +400 TL civarı), Kıbrıs (aylık +2.000 TL civarı) veya doğudaki illere (aylık +1.000 TL civarı) çıkarsa, elinize çok daha fazla para geçecektir. Yukarıdaki maaş hesaplamalarında 2017-2018 maaşları temel alınmıştır.
Sosyal ve psikolojik karşılaştırma şu şekildedir. Kısa dönem er olarak yaparsanız, komutanınız ne derse onu yapmak zorundasınız, emir sorgulanmaz uygulanır. Cep telefonunu gizli kaçak yollardan sokmaya çalışıp belki de hiç kullanamayacaksınız. Gece-gündüz 7-24 kışladasınız, 6 ay boyunca tüm arkadaşlarınızdan sivil hayatınızdan ve sosyal çevrenizden %95 oranında uzaklaşacaksınız. TV'de istediğiniz programı izleme şansınız yoktur. 5 ay 20 gün sonra “hürgeneral” olacaksınız. Özgürlüğünüze erken kavuşursunuz ve normal hayatınıza daha erken dönersiniz. Hayatınızda size yaşayacak 5-6 ay fazladan süre kalır. Yedek subay olarak askerlik yaparsanız, 1 yıldaki toplam izninizi çıkarınca yaklaşık olarak 11 ay boyunca fiilen askerlik yaparsınız, şanslıysanız 1 ay şanssızsanız 2,5 aylık acemilik eğitiminiz olur. Eğitimden sonra %90 ihtimalle sabah 08.00 ile akşam 17.00 saatleri arasında devlet memuru gibi mesai yapacaksınız. Cep telefonunuz cebinizde, internetiniz elinizin altında, aileniz ve arkadaşlarınız hafta sonu bir garnizon terk izni kadar uzağınızdadır. Sivil hayatınızdan ve sosyal çevrenizden neredeyse hiç kopmazsınız.
Konaklama ve sağlığa uygunluk karşılaştırması şu şekildedir. Kısa dönem er olarak yaparsanız, genellikle 30-40 kişilik koğuşlarda, horlama sesleri ve bot kokuları arasında ve ranzalarda yatarsınız. Onlarca, belki bazı yerlerde yüzlerce kişi ile aynı tuvalet ve banyoları kullanırsınız. Lens kullanıyorsanız takamazsınız çünkü gözünüzün mikrop kapma riski çok yüksektir. Sabun biter bulamazsınız, tuvalet kâğıdı biter bulamazsınız. Yedek subay olarak askerlik yaparsanız, genellikle orduevi veya misafirhanelerde 2-3-4 kişilik odalarda 3-4 yıldızlı otel konforunda kalırsınız. Ya da 2-3 asteğmenle birleşip kendi evinize çıkarsınız hatta ve hatta isterseniz tek başınıza veya eşinizle bile ev kiralayıp özgürce konaklayabilirsiniz. Orduevi veya misafirhanelerde odanız sık sık temizlenir, tuvaleti banyoyu 3 kişi kullanırsınız. Sabun, tuvalet kâğıdı, havlu, eksilen, biten veya kirlenen malzemelerinizi anında değiştirebilirsiniz. Lenslerinizi gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.
Yeme-içme karşılaştırması şu şekildedir. Kısa dönem er olarak yaparsanız, yemek seçen biriyseniz işiniz zor. Aç kalmamanız ve hasta olmamanız lazım, bu yüzden önünüze ne konursa seve seve yemeniz lazım. Canınızın her çektiği yiyeceğe veya içeceğe istediğiniz anda erişmeniz imkânsız olabilir. Tüm yemekler ücretsizdir. Yedek subay olarak askerlik yaparsanız, genellikle özel bir yemek firmasının işlettiği orduevlerinin ucuz ve güzel yemekleri arasından hoşunuza gideni seçme şansınız vardır. Dışarıdaki kebapçılar, pizzacılar, kumpirciler, fırınlar, dondurmacılar, vs. emrinize amadedir. Canınız bir şey çektiği an orduevindeki odanızın mini barını veya evinizdeki buzdolabını açmanız yeterlidir. En olmadı, akşam dışarı çıkar ve marketten alırsınız. Akşamları ister kebapçıya gider istediğinizi yersiniz, isterseniz orduevlerinin açık büfe tadında uygun fiyatlı bol çeşitli menüsü içerisinden yemeğinizi seçersiniz. Yediğinizin parasını ödersiniz ama dert etmeyin zaten maaşınız ayın 15’inde yatacaktır.
Sorumluluk ve hiyerarşi karşılaştırması şu şekildedir. Kısa dönem er olarak yaparsanız, çoğunun basit nöbetler tutmak, belki birkaç evrak hazırlamak veya kantin sorumlusu olmak dışında pek bir sorumluluğu yoktur. Bir yanlışınız, hatanız veya yerine getirmediğiniz bir sorumluluğunuz olursa 20-30 şınav çeker veya komutandan azar yer kurtulursunuz. Kafanız rahattır, emri uygularsınız, işine bakarsınız. Genellikle ciddi bir sorumluluğunuz yoktur. Hiyerarşik düzende en alttasınızdır, herkes sizin üstünüzdür. Komutanınızın emirlerine ve komutlarına göre askerliğini yaşarsınız. Yedek subay olarak askerlik yaparsanız, rütbeli personel, subay denildiğinde tüm sorumluluk ondadır. Yedek subaylar asteğmen ve kısa bir süre de teğmen olarak askerlik yaparlar, subayların en düşük rütbelisi, erlerin, askeri öğrencilerin, astsubayların ve sivil memurların komutanıdır. Komutan olmak güzel şeydir, özellikle takım komutanıysanız insan yönetmeyi öğrenirsiniz, topluluğa hitap edersiniz, emir komuta sizdedir, kişiliğinize bir şeyler katabilir, yöneticilik, liderlik, sorumluluk alma gibi vasıflarınızı güçlendirir. Astsubaylar rütbenizi pek takmazlar ama yıllardır orduya hizmet eden o personele geçici süreli bir subay olarak komutanlık yapmak da pek vicdani bir durum değildir. Tek tük sinir bozucu ve komutancılık oynamayı hak eden astsubaylar olsa da çoğu size yardımcı olacak ve işinizi halledecek iyi insanlardır, iyi geçinmeye bakın. Ne kadar subay olsanız da sizin de hesap vermeniz gerekecek bölük komutanları, tabur komutanları, okul komutanları, üsteğmenler, yarbaylar, albaylar, vs. olacaktır. İşinizi titiz ve düzgün yapmazsanız, nöbetinizi hakkıyla tutmazsanız karşılaştığınız ters bir olayda mahkemelik olabilir, dava işleriyle uğraşıp yıllarca moralinizi bozacak olaylar yaşayabilirsiniz. Bir ton evrakta imzanız bulunur, bol bol tebliğ ve tebellüğ edersiniz. Sorumluluk almak ve bunu layıkıyla yerine getirmek yedek subaylıkta son derece önemlidir. Dikkatli olmanız, talimatlara uymanız ve ilgili personele uygulatmanız gerekir, aksi takdirde hesap vermek zorunda kalırsınız.
Meslek hayatı açısından karşılaştırma şu şekildedir. Kısa dönem er olarak yaparsanız, sivil hayattaki mesleğinizden çok uzun süre kopmazsınız, araya 6 aylık kısa bir mola girmiş gibi olur. Bu açıdan kısa dönem belki daha avantajlı olabilir. Örneğin, çalıştığınız şirket hadi 6 ayda bir an önce askerliğini yap gel de çalışmaya devam edelim diyebilir. Ama benim bildiğim kadarıyla özel sektördeki hiç bir firma da hadi sen git 1 yıl askerlik yap ve 1 yıl sonra kaldığımız yerden devam ederiz demez. Yedek subay olarak askerlik yaparsanız, meslekçi olursanız %60-70 ihtimalle sivildeki mesleğinize yakın bir işle meşgul olursunuz. Örneğin, öğretmen öğretmenliğini yapar, makine mühendisi kazan bakımı, basınç testleri yapar, inşaat mühendisi metraj, hak ediş hesabı yapar, hukukçu disiplin subaylığı yapar, vb. Belki %30-35’lik kesim mesleğiyle alakasız işler yapabilir. Takım komutanıysanız zaten sivil mesleğinizi unutmanız gerekir. Bu meslekten uzun süre uzak kalma olayını avantaja çevirmek isterseniz mezun olur olmaz iş hayatına atılmadan direk askerliği aradan çıkarmanızı tavsiye ederim.
No comments:
Post a Comment